[Gazete Duvar’dan Serpil Kurtay’ın yazısını paylaşıyoruz.]
Özel tiyatroların sanatsal üretimini zenginleştirirken ekonomik, sosyal ve hukuki açıdan güçlenmesi ve sürdürülebilir hale gelmesi için 2019 yılında kurulan Tiyatro Kooperatifi, oluşturulacak destek paketlerinde ve Covid-19 önlemleri kapsamında yapılacak tüm düzenlemelerde özel tiyatroların da gözetilmesini talep etti. 64 özel tiyatroyu bünyesinde barındıran kooperatif, ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarını sorumlu davranmaya ve kalıcı çözümler üretmeye davet etti.
1 Mart 2021 tarihinde kontrollü normalleşme sürecinin başlamasıyla restoran, lokanta, kafeterya, tatlıcı, pastane, kıraathane, çay bahçesi, halı saha, yüzme havuzu, düğün salonu ve benzeri tesislerin zaman ve kapasite kısıtlamalarıyla faaliyetlerini sürdürmeleri doğrultusunda kararalar açıklanırken, tiyatroların ve kültür-sanat mekânlarının akıbetine değinilmedi. Özel tiyatrolar, Covid-19 salgını ile mücadele kapsamında Mart 2020’de resmi olarak kapatıldı. Haziran 2020’de kademeli normalleşme sürecine girdi; fakat Kasım 2020 itibarıyla hafta içi saat 21.00 sonrası ve hafta sonu sokağa çıkma kısıtlamalarının uygulanmasıyla resmi olarak kapatılmış olan özel tiyatrolar, yasak saatleri sebebiyle faaliyetlerini tamamen durdurmak zorunda kaldı.
‘TİYATROCULAR DESTEK PAKETLERİNE DAHİL EDİLMEDİ’
Kontrollü normalleşme sürecinin başlamasıyla açıklanan kararlarda özel tiyatroların akıbetine değinilmemesi üzerine açıklama yapan Tiyatro Kooperatifi, bu dönemde T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından oluşturulan ‘Dijital Kütüphane’ ve ‘Dijital Tiyatro’ projeleri değerli olmakla birlikte, desteklerden yararlanmak için karşılanması gereken vergi/SGK borcu olmaması, Ticaret Odası’na kayıtlı olunması gibi ön koşullar ve projeler kapsamında gerçekleştirilen işler için yapılan harcamalar (video kayıt, ekipman kiralama vb.) göz önünde bulundurulduğunda, bu desteklerin maalesef yetersiz kaldığını belirtti. Özel tiyatroların, kültür sanat ekosisteminin bir parçası olmanın yanı sıra bulundukları bölgenin ekonomisine, kültürel ve sosyal kalkınmasına önemli katkılar sunan ticari işletmeler olduğuna dikkat çeken tiyatrocular, yaklaşık bir yıldır gelir elde edemeyen özel tiyatro işletmelerinin, faaliyetleri duran ve/veya sekteye uğrayan sektörler için T.C. Ticaret Bakanlığı’nca sunulan destek paketlerine de maalesef dâhil edilmediğini vurguladı.
KALICI ÇÖZÜM TALEBİ
Salgın koşullarında gelir elde edemeyen birçok özel tiyatro işletmesinin kapandığının, birçoğunun ise kapanma tehlikesiyle karşı karşıya kaldığının ifade edildiği açıklamada, “Sahne üstü ve sahne arkasında görev alan binlerce çalışan ve aileleri ekonomik olarak büyük güçlükler yaşıyor. Oluşturulacak destek paketlerinde ve Covid-19 önlemleri kapsamında yapılacak tüm düzenlemelerde özel tiyatroların da gözetilmesini talep ediyor; ilgili tüm kamu kurum ve kuruluşlarını sorumlu davranmaya ve kalıcı çözümler üretmeye davet ediyoruz” denildi.
