Mimesis Çeviri / Roundabout Tiyatro Kumpanyası, bahar galasında tiyatronun üretken yönetmeni Sam Mendes’i onurlandırdı. Skyfall ve American Beauty gibi filmleriyle tanınan yönetmenin Kral Lear ve Charlie ve Çikolata Fabrikası oyunları da şu anda Londra’da sahnelenmekte.
Vanityfair, 11 Mart 2014, Çeviri: Burak Akyunak
“Kocaman bir avanak gibi göründüğünüzü hissetmekten korkmayın” – Sam Mendez. Fotoğraf: Ilya S. Savenok/Getty Images.
Roundabout Tiyatro Kumpanyası, bahar galasında tiyatronun üretken yönetmeni Sam Mendes’i onurlandırdı. Skyfall ve American Beauty gibi filmleriyle tanınan yönetmenin Kral Lear ve Charlie ve Çikolata Fabrikası oyunları da şu anda Londra’da sahnelenmekte.
Manhattan’daki Hammerstein Balo Salonu’ndaki etkinlikte Helen Mirren, Jeremy Irons ve Liam Neeson’ın yanı sıra Mendes’in bu sezon Broadway’e taşıdığı Cabaret’te rol alan Alan Cumming de konuşmacılar arasındaydı. Mendes’in daha önceki çalışma arkadaşlarından bazıları da Judi Dench ve Daniel Craig’in Cabaret’i seslendirdiği bir video ile geceye katıldı.
İngiliz Akademi ödüllü yönetmen, kariyerinin dönüm noktalarını derinlemesine gözden geçirdikten sonra “Siz Amerikalılarla ilgili en çok sevdiğim şeylerden biri devasa ego yüceltme etkinliklerini çok iyi gerçekleştiriyor olmanız. Vay canına! Daha önce hiç bu kadar fotoğrafımı gördüğümü hatırlamıyorum. Bazılarının var olduğundan bile haberim yoktu” dedi. Mendes, anmaların harika olduğunu ve geriye dönük olduğunu belirttikten sonra, sanat yaşamı boyunca neler öğrendiğini paylaşmaya karar verdi. “Eğer bu kalabalıkta beni dinleyen yönetmenler varsa, ya da yönetmenlikle uğraşmayı hedefleyenler, daha mutlu bir yönetmen olmak için yazdığım 25 kuralı dinlemelerini tavsiye ederim:
1. Her zaman iyi çalışma arkadaşları seçin. Aslında çok barizdir ama tekrarlamak gerekirse; en iyi çalışma arkadaşları sizinle aynı görüşü paylaşmayanlardır. Bu onların tutkulu olduklarını, kendilerine ait fikirleri olduğunu ve sadece gerçekten kastettiklerinde evet diyeceklerini gösterir.
2. Tanıdık olanı yabancı, yabancı olanı da tanıdık yapmayı öğrenin. Shakespeare’i yeni bir oyunmuş gibi yönetin. Her yeni oyuna da sanki bir Shakespeare’miş gibi yaklaşın.
3. Eğer şansınız varsa, lütfen Judi Dench ile çalışın.
4. “Bunun cevabını bilmiyorum” demeyi öğrenin. Çok güzel bir prova gününün başlangıcı olabilir.
5. Yunanistan Epidarius’daki antik tiyatroya gidin. Bu deneyim size neyin bir parçası olduğunuzu fark etmenizi sağlayacak ve dünyaya bakışınızı değiştirecek. Eğer bir sanatçıysanız kendinizi merkezde hissedeceksiniz ve bir daha asla kenara itilmiş olduğunuzu düşünmeyeceksiniz.
6. Filmleriniz veya oyunlarınız için “zirve” veya “doruk” gibi benzetmeler kurmaktan kaçının. “Tanımlayıcı” kelimesine mutlak bir hor görme ile yaklaşınız. Ve ola ki birisi “ustalık eseri” kelimesini kullanıyorsa, ne yaptığı hakkında en ufak bir fikri yok demektir. Mükemmeli aramak nafile bir çabadır.
7. Eğer bir film veya oyun yapıyorsanız ve yönetiyorsanız gizli bir yaklaşımınız olmalı. Bunlar bazen büyük şeyler olabilir. Amerikan Güzeli’nde benim için bu yaklaşım ergenliğimdi, Azap Yolu benim çocukluğumla alakalıydı. Skyfall orta yaş ve ölümlülükle ilgiliydi. Bazense küçük şeyler. Belki sadece basit bir fikir olabilir. Her şey bir gece kulübünde geçse ne olurdu, mesela. Bir senaryoya hayran olmak yeterli değildir. Sadece ve sadece size ait olan bir yaklaşımınız olmalı.
8. Özgüven çok önemlidir. Ego değildir.
9. Tiyatro yazarın ve oyuncunun mecrasıdır. Yönetmen üçüncü sırada gelir. Eğer egonuzu yüceltmek istiyorsanız, film yönetin.
10. Kendinize en kalitelisinden bir at gözlüğü alın. Eleştirileri okumayın. İyi mi yoksa kötü mü olduklarını bilmek yeterlidir. İlk başladığımda eleştirmenden kat be kat fazla sayıda sanatçı vardı. Bu günlerde her türlü sanat eseri için yayınlanan binlerce görüş var. Ne kadar güçlü olursanız olun, özgüven yaptığınız iş için çok elzemdir ve özgüven çok kırılgan bir şeydir. Onu koruyun. T.S. Eliot’ın da söylediği gibi, bize umursamayı ve umursamamayı öğretin.
11. Bir tiyatro işletin. Bir oyun geçicidir, bir bina kalıcıdır. Arkanızda bıraktığınızda herkes tarafından kullanılacak ve sevilecek bir şey yaratmayı deneyin.
12. Yeni bir şey öğrenmek için asla çok yaşlı olamazsınız. Bunu 10 yaşındaki oğlumla kayak yapmayı öğrendiğimde hatırladım. Tabi ki o bunu 10 dakika içerisinde yaptı ve ben yukarı aşağı slalom yapmak için 4 gün harcadım ve muhtemelen kocaman bir avanak gibi görünüyordum. Kocaman bir avanak gibi göründüğünüzü hissetmekten korkmayın. Bu, öğrenme sürecinin önemli bir parçasıdır.
13. Doğru veya yanlış diye bir şey yoktur. Sadece ilgi çekici olan ve daha az ilgi çekici olan vardır.
14. Resim, roman, şiir, müzik üstün sanat biçimleridir. Ama tiyatro ve sinema bunların hepsinden bir şeyler çalabilir.
15. Broadway’de “ön gösterim” diye bir şey yoktur.
16. Peter Brook “Varılacak yer yolculuğun kendisidir” demişti. Ortaya çıkacak ürünü veya tanrı korusun, izleyici tepkisini aklınızdan geçirmeyin. Sadece keşif yolculuğunuzu ve süreci düşünün. Hamlet’teki en sevdiğim repliklerden biri Polonius’a aittir: “Dolaylı yönden doğru yolu buluruz.”
17. Çenenizi ne zaman kapatacağınızı öğrenin. Ben bu kural üzerinde hala çalışıyorum.
18. 20 kişilik bir oyuncu ekibiniz varsa, odada sizinle beraber hayal kurmaya hazır 20 imgelem daha var demektir. Kullanın onları.
19. Lütfen Oscar’ların bir televizyon şovu olduğunu unutmayın.
20. Alışın. Robert Frost “Her şeyi biraz daha hızlı anlatın” demişti. Haksız değildi.
21. Bir müzikalin ikinci prodüksiyonu her zaman birinciden daha iyidir.
22. Her şey için suçu üstlenmeyi öğrenin. Eğer senaryo kötüydüyse, yazarla yeterince çalışmamışsınız demektir. Eğer oyuncular başarısız olduysa, siz onların başarısız olmasına sebep oldunuz demektir. Eğer set, ışık, afiş, kostümler yanlışsa, onlara onay veren sizdiniz. Omuzlarınızı genişletmeye çalışın.
23. Ekranda kahramanınız 500 kötü adamı havaya uçurabilir, sorun değil, ama lanet olası bir sigara yaktığında büyük boka batarsınız.
24. Her zaman bir alternatif kariyer planınız olsun. Benim ki kriket yorumculuğu. Bu kariyeri hiçbir zaman yapmayacak olabilirsiniz ama geceleri rahat uyumanızı sağlar.
25. Hiçbir zaman ama hiçbir zaman, sevdiğiniz bir işi yapıyor olduğunuz için ne kadar şanslı olduğunuzu unutmayın.
